Franse Politiek 🇫🇷⚛ #72: Ambitions atomiques
Terwijl Macron zich opwerpt als Europa's nucleaire beschermheer, balanceert Marine Le Pen op de rand van een juridische afgrond. Macht en verval onder de Parijse lentezon in aflevering 72.
Deze week:
🌂 Van umbrella naar parapluie
🔚 Le Pen, la fin ?
☂️ Parapluie
In alle geopolitieke hectiek probeert Emmanuel Macron zijn rol als Dux Europae weer op te pakken. De draaikolk van omwentelingen van de afgelopen weken, moeten voor hem ook een beetje als een revanche voelen: zijn toespraak in september 2017 aan de Sorbonne, waarin hij onder meer pleitte voor een Europese Defensiefonds, een meer verenigd Europa en vooral voor de ‘strategische autonomie’, werd in andere Europese hoofdsteden wat meewarig ontvangen (en uw correspondent was in die tijd evenmin direct overtuigd).
Nu Europa aan het verwerken is dat de VS niet meer de vanzelfsprekende bondgenoot is die de Amerikanen tachtig jaar waren, wordt de noodzaak tot strategische autonomie door weinigen meer betwist. Uitgerekend Macron heeft daarvoor een belangrijke en angstaanjagende troefkaart: la bombe atomique, een erfenis van Charles de Gaulle die de Republiek groot moest houden in een wereld gedomineerd door supermachten. De huidige Franse president flirt al jaren met het idee om de "force de frappe" een Europese dimensie te geven (dank, Arend-Jan Boekestijn die me op deze speech uit 2020 wees). Zelfs in 1972 erkende toenmalig minister van Defensie Michel Debré al dat de Franse veiligheid niet los gezien kan worden van Europa, maar dat betekende nog niet dat Parijs zijn ultieme machtsmiddel wilde delen. Frankrijk ziet zijn kernwapens als een soeverein instrument: alleen de president beslist over inzet. Minister van Defensie Sébastien Lecornu herhaalde vorige week nog: "Het is Frans, en het blijft Frans.” Ook Marine Le Pen is mordicus tegen het omvolken van de Franse kernwapens.
De vraag is nu: gaan die Franse kernwapens Europa dan toch beschermen? Een uitbreiding van de nucleaire paraplu zou enorme investeringen en een politieke aardverschuiving vergen, iets waar Parijs nu geen trek in heeft. Zelfs als Duitsland of andere Europese landen financieel bijdragen, blijft de beslissing altijd Frans. Toch beweegt er iets. De recente oproep van Friedrich Merz, Duitslands toekomstige bondskanselier van Duitsland, om te praten over een gedeelde nucleaire bescherming, wordt inmiddels gedeeld door een aantal andere Europese lidstaten. De Poolse premier Donald Tusk zei vorige week dat hij “ernstige gesprekken” voert met Macron over een Franse nucleaire bescherming voor zijn land. Dit zou een opvallende stap zijn, aangezien Polen traditioneel leunt op de Amerikaanse nucleaire garantie binnen de NAVO. Ook Denemarken en Litouwen zien wel iets in de Franse kernwapens. België wil zelfs nog verder gaan en naast de Franse, ook Europese kernwapens ontwikkelen. Nederland, tenslotte blijft in de rol van een van de meest atlantische volgelingen: Den Haag rekent nog steeds op de Amerikaanse nucleaire bescherming.
🗣️Dialoog
Macron stelt nu een "strategische dialoog" voor waarin Europese partners kunnen deelnemen aan oefeningen zoals Poker (de Franse tegenhanger van de NAVO-oefeningen Steadfast Noon) die vier keer per jaar wordt gehouden. Dit soort symbolische samenwerking biedt Europese landen een gevoel van betrokkenheid zonder dat Frankrijk zijn ultieme controle opgeeft. Daarnaast wordt er nagedacht over meer praktische samenwerkingen, zoals het positioneren van Franse nucleaire vliegtuigen op Europese bases of gezamenlijke financiering van de modernisering van de Franse afschrikking. Maar zoals François Mitterrand in 1994 al stelde: "De beslissing over de Franse kernwapens zal nooit worden overgedragen aan een alliantie, zelfs niet aan onze trouwste bondgenoten.” De Franse ‘parapluie nucléaire’ blijft voorlopig een exclusief Frans regenscherm, vooral bedoeld om de imaginaire grandeur van de Vijfde Republiek te beschermen. En zo blijft Emmanuel Macron, in de beste gaullistische traditie, de enige Europeaan met een vinger aan de knop van de totale vernietiging. Hopelijk slaapt u vannacht gerust bij die gedachte…
😢 Comment te dire adieu ?
Nu Jean-Marie Le Pen inmiddels het tijdelijke voor het eeuwige heeft verruild, zal de komende weken blijken of zijn dochter Marine een politieke dood tegemoet gaat. Eerst buigt de Conseil constitutionnel zich aanstaande maandag over de vraag of een veroordeelde politicus zijn mandaat kwijtraakt, zelfs al gaat hij of zij in beroep. Het antwoord daarop is van belang voor de uitspraak van de Parijse rechtbank over precies twee weken, op 31 maart in de zaak over het vermeende misbruik van EU-fondsen voor parlementaire medewerkers van de RN. Le Pen riskeert twee jaar gevangenisstraf en vijf jaar onverkiesbaarheid met “voorlopige executie”. Dat betekent dat een straf onmiddellijk wordt uitgevoerd, zonder een beroep af te wacht. En daardoor zou Marine Le Pen in 2027 niet mee kunnen doen met de presidentsverkiezingen. Dat zou “diep ondemocratisch zijn”, zei zij gisteren. Haar Patriotten voor Europa-partijgenoot Viktor Orbán denkt dat het wel mee zal vallen. Hij ziet haar over twee jaar wel president worden.
🔥 Faits divers
✚✚✚ 🤷🏽♂️ Europarlementariër Jordan Bardella (Rassemblement national/Patriotten voor Europa) gaat over twee weken naar Israël. De leider van de ooit openlijk antisemitische partij is door premier Benjamin Netanyahu uitgenodigd voor een conferentie. ✚✚✚ 🙋🏼♂️Coucou 2027! Ineens duikt Dominique de Villepin overal weer op. Er is een heuse mediahype rondom de man die 20 jaar geleden premier was onder Jacques Chirac. Hij zou zich warmlopen voor de presidentsverkiezingen in 2027. De Villepin probeerde het al twee keer eerder, in 2007 en 2012, zonder succes. Het roddelblad Gala heeft alvast allerlei sappige details over de 71-jarige De Villepin op een rijtje gezet. ✚✚✚ 🚓 Ook de afgelopen weken kwamen weer flink wat politici in aanraking met justitie. Een kleine selectie: Jean-Marie Bernard, voorzitter van de regio Hautes-Alpes, kreeg 12 maanden voorwaardelijk vanwege corruptie. Een gemeenteraadslid van een dorp in Bretagne sloeg zijn huisarts en is nu vijf jaar onverkiesbaar en moet duizend euro boete betalen. Bij de extreemlinkse partij LFI maken ze het behoorlijk bont: het kamerlid Jean-Hugues Ratenon kreeg zes maanden voorwaardelijk vanwege dronken rijden. Zijn fractiegenoot Sébastien Delogu moet 5.000 euro betalen vanwege geweld tegen twee medewerkers van een school. Hij gaat overigens in beroep. ✚✚✚ ☀️ Nog geen vakantieplannen? Time Magazine heeft het Hotel de la Plage in Cap Ferret op de lijst gezet van de mooiste 100 plekken op aarde.✚✚✚
🙏🏼 Merci !
📖 Te lui om te lezen? De Nieuwsbrief is er ook voor in de oren.👂🏼 Klik op de ⏯️ audiospeler hierboven. 🎼 De tussenkopjes zijn titels van liedjes die in de playlist van deze nieuwsbrief op Spotify staan. Totaal willekeurige Franstalige muziek, maar smullen voor de echte liefhebbers!
🇪🇺 Met BNR-collega’s Michal van der Toorn en Geert Jan Hahn maak ik sinds een paar weken de dagelijkse podcast Make Europe Great Again, met het laatste Europese nieuws. Abonneer je hier.
📲 Het kanaal Franse Politiek is nu te vinden op Signal, met regelmatige korte berichtjes over Franse actualiteiten. Lid worden? Klik hier!
🇬🇧🇺🇸 There is also an English version of this Newsletter, just click here!